بایواستراتیگرافی، محیط رسوبی و چینه‎نگاری سکانسی سازند کلات در ناودیس شیخ (شمال خاور بجنورد)

به منظور مطالعات بایواستراتیگرافی، محیط رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی سازند کلات بر روی ناودیس شیخ (شمال خاور بجنورد) چهار برش چینه‌شناسی شامل شیخ جنوبی، شیخ شمالی، قلعه‌زو و زیارت انتخاب و نمونه‌برداری شده است. ضخامت سازند کلات در برش‌های شیخ جنوبی، شیخ شمالی، قلعه‌زو و زیارت به ترتیب 25، 16، 25 و 5 متر و لیتولوژی آن به‌طور عمده از سنگ‎آهک‌های قهوه‌ای تا زرد رنگ تشکیل شده است. دلیل تغییر ضخامت در برش‌های مورد مطالعه ممکن است عوامل زمین‌ساختی، فرونشست حوضه و یا نرخ متفاوت رسوب‌گذاری باشد. در برش‌های شیخ شمالی و قلعه‌زو لایه‌ای کنگلومرایی و در برش زیارت لایه‌ای ماسه‌سنگی در قاعده سازند کلات شناسایی شد. در مطالعات بایواستراتیگرافی ضمن تشخیص 15 گونه متعلق به 23 جنس از روزن‌برها، یک زون زیستی تحت عنوان Siderolites calcitrapoides-Sirtina orbitoidiformis assemblagezone شناسایی شد. سن سازند کلات در تمامی برش‌های مطالعه شده بر اساس زون زیستی فوق و فسیل‌های موجود در آن، مائستریشتین تعیین شد. مطالعات پتروگرافی سازند کلات منجر به شناسایی 2 رخساره آواری و 8 رخساره کربناته شد که در چهار زیرمحیط جزرومدی، لاگون محصور و نیمه‌محصور، سدی و دریای باز ته‌نشست شده‌اند. با توجه به رخساره‌های شناسایی شده و روند تدریجی آنها، حضور گسترده رخساره‎های سدی و فقدان رسوبات حاصل از جریان‌های توربیدایتی مانند رسوبات ریزشی و لغزشی و فقدان ریف‌ها می‎توان گفت که رسوب‎گذاری سازند کلات در محیط کربناته رمپ با شیب کم رخ داده است. همچنین بر اساس تغییرات عمودی رخساره‌ها و شناسایی محیط‌های رسوبی، یک سکانس رسوبی رده سوم تشخیص داده شد. این سکانس رسوبی عمدتاً از رخساره‌های محیط سدی غنی از بایوکلاست، اینتراکلاست، روزن‌بر کف‌زی، اکینویید، رودیست (هیپوریت) و دوکفه‌ای تشکیل شده است. حداکثر پیشروی سطح آب دریا توسط رخساره دریای باز غنی از اکینویید مشخص می‌شود.